Są rodzice, którzy umuzykalnianie dziecka uważają za zbędny dodatek do jego edukacji. „Przecież zajęcia z angielskiego bardziej przydadzą się mojej córce/synowi w przyszłości” – mówią.
Czy rzeczywiście lepiej jest zapisać dziecko na angielski lub matematykę zamiast na zajęcia muzyczne?
Po co umuzykalniać dziecko?
„Muzyka jest czymś specyficznym dla ludzkości. Tak jak inne sztuki, jest ona podstawą ludzkiego rozwoju i egzystencji w takim samym stopniu co język”.
Dziecko odczuwa ogromną potrzebę kontaktu z muzyką, poruszania się do muzyki, śpiewania. Jest to dla niego naturalne!
Umuzykalnianie dziecka wpływa jednak pozytywnie nie tylko na jego zdolności muzyczne – przede wszystkim wspomaga wszechstronny, emocjonalny, fizyczny i intelektualny rozwój.
I chociaż tzw. efekt Mozarta (przekonanie, że muzyka Mozarta podnosi IQ i wpływa na zdolności przestrzenne słuchacza) okazał się mitem, to faktem jest, iż słuchanie i uprawianie muzyki ma wiele zalet.
1. Pamięć
Rozwijając zdolności muzyczne stymulujemy mózg dziecka.
Jeśli śpiewamy mu wiele melodii i rytmiczanek – uczymy je szybko je zapamiętywać. Dziecko z łatwością uczy się nowych piosenek, a dodatkowo audiuje, czyli myślowo przetwarza muzykę.
A zatem poprzez tak proste czynności jak wspólne muzykowanie pomagamy dziecku rozwijać pamięć i intelekt, a w związku z tym istnieje większa szansa, że dziecko w przyszłości nie będzie miało problemów z nauką.
2. Zdolność analizy
Tak! Maluszki muzykując uczą się analizować melodię (m.in. wyczuwać gdzie jest dźwięk centralny, tzw. Tonika, a gdzie dźwięk prowadzący). A zatem tę muzykę przetwarzają i rozumieją, a z czasem świadomie się nią posługują (improwizacja).
3. Podzielność uwagi
Próbowaliście kiedyś jednocześnie głaskać się po brzuchu i klepać po głowie? Uprawianie muzyki też wymaga podzielności uwagi – jednocześnie śpiewamy, wyciągamy ręce w górę lub w dół, maszerujemy lub kołyszemy się.
Spójrzcie na grę na instrumencie – jedna ręka gra to, druga coś innego, a czasem (np. w przypadku pianina i naciskania pedału) – noga robi jeszcze coś innego.
4. Koordynacja (równowaga, zręczność) i orientacja (przestrzeń)
Zgranie oddechu ze śpiewem i ruchem nie jest proste. A ruch jest ogromnie ważny w muzyce. To dzięki ruchowi rozumiemy rytm.
Jeśli umuzykalnianie zawiera elementy tańca lub rytmiki i metody Dalcroze’a to dodatkowo:
- kształtujemy prawidłową postawę dziecka
- dbamy o estetykę ruchu
- sprawność w poruszaniu się
- pomagamy dziecku uniknąć w przyszłości przykurczów, usztywnień czy innych problemów ze swobodnym ruchem ciała.
- poprzez poruszanie się w przestrzeni (sala) pomagamy w rozwijaniu orientacji przestrzennej.
5. Zdolności manualne, spostrzegawczość
Jeśli muzyce towarzyszą kolorowe rekwizyty (piłeczki, bańki, chustki, piórka), to:
- rozwijamy zdolności percepcyjno-motoryczne dziecka
- koordynację ręka-oko czy
- poczucie sprawstwa
- Ćwiczymy też spostrzegawczość – dziecko próbuje złapać piłkę/chustkę, rzucić piórkiem.
- Oczywiście chodzi też o spostrzegawczość muzyczną – dziecko uczy się dostrzegać i szybko reagować na zmiany muzyki, tempa, ciszę czy dynamikę.
Jak pisze Joanna Gietek, „w zabawach dzieci poznają pewne zjawiska elementarne: dynamikę (cicho – głośno), tempo (wolno – szybko), artykulację (lekko – ciężko), barwę (jasno – ciemno), rytm (równo – nierówno), wysokość dźwięku (nisko – wysoko), nastrój (wesoło – smutno), formę muzyczną (tak samo – inaczej), a nawet fakturę (jeden – kilka). Podstawą zrozumienia tych pojęć jest początkowo zasada kontrastu (inaczej), potem powtórzenia (tak samo) i podobieństwa (podobnie)”[1].
5. Płynność mowy i lepsza dykcja
Nauka koordynacji oddechu z dźwiękiem:
- wpływa zbawiennie na dykcję
- pozwala uniknąć problemów logopedycznych
- Pomaga w tym również zachęcanie dzieci do dmuchania baniek czy dmuchania w chustki/piórka od najmłodszych lat.
- Dzieci słuchając wielu melodii i je powtarzając wykazują się dużo większą płynnością mowy kiedy już zaczynają mówić, otwierają się też na świat.
6. Nauka języków obcych, matematyki
Dzieci muzykalne dużo łatwiej uczą się języków obcych. Dlaczego? Bo potrafią wychwycić tzw. melodię języka i akcent.
No dobrze ale dlaczego matematyka??
Kilka przykładów:
- rytm – najdłuższa wartość rytmiczna, cała nuta, składa się z dwóch półnut, ta zaś z dwóch ćwierćnut, te zaś z dwóch ósemek itd. Oczywiście nikt tego na początku małym dzieciom nie tłumaczy ale słuchając wielu różnych rytmiczanek i ruszając się do nich – dzieci czują te różnice.
- interwały – odległości między dźwiękami są ustalone – każdy interwał ma np. ustaloną liczbę półtonów.
- wielogłos (np. fugi J.S. Bacha) to czysta matematyka! Zgranie wszystkich głosów, zaplanowanie przebiegu tonalnego… Muzyce nie tak daleko do matematyki 🙂
7. Koncentracja
Twoje dziecko ma problem z koncentracją? Muzyka pomaga dzieciom skupić się na słuchaniu jak i na zabawie z muzyką. Uczymy dzieci:
- podążania za melodią,
- uważnego jej słuchania,
- reagowania na dźwięk prowadzący i centralny,
- świadomego uczestniczenia w muzykowaniu.
- Tym samym ćwiczymy ich koncentrację.
8. Funkcja społeczna i wychowawcza
Muzykowanie, zwłaszcza w grupie, spełnia też ważne funkcje społeczne i wychowawcze.
Już w starożytnej Grecji dostrzegano wagę muzyki dla społeczeństwa – Platona uważał, iż muzyka wpływa na moralność ludzi, a Arystoteles, że może wychowywać lub deprawować.
Dziś również w podstawie programowej dla przedmiotu muzyka pojawia się zapis, iż „realizacja zajęć powinna umożliwiać rozwijanie aktywności twórczej oraz rozwijanie kompetencji społecznych […]”.
9. Wyobraźnia i kreatywność
Muzyka pozwala na rozwijanie:
- wrażliwości
- kreatywności
- wyobraźni i
- umiejętności abstrakcyjnego myślenia
10. Poczucie własnej wartości
To bardzo ważny wpływ muzyki na nasze dzieci – muzykowanie wzmacniają u maluchów:
- poczucie własnej wartości i
- pewność siebie
„Muzyka sprzyja poznawaniu przez dzieci własnej psychiki, głównie uświadamianiu własnych przeżyć i potrzeb emocjonalnych, a także przeżyć i potrzeb rówieśników”[2].
Mam nadzieję, że ta lista utwierdzi Was w przekonaniu, że muzyka to naprawdę wspaniała rzecz!
A zatem do dzieła – czas umuzykalniać Wasze maluchy! Ta wspaniała gąbeczka jaką jest Wasze dziecko nigdy już nie będzie tak chłonna. Śpiewajcie, kołyszcie się w rytm muzyki, mówcie wierszyki w formie rytmiczanek i wspaniale spędzajcie razem czas. A jeśli możecie chodzić dodatkowo na profesjonalne zajęcia umuzykalniające – wspaniale! Dziecko ma wtedy szansę na kontakt z rówieśnikami (wspomagamy jego kompetencje społeczne) i rozwój zdolności muzycznych pod okiem specjalisty.
To co – będziesz muzykować ze swoim maluchem?? 😉
Zajrzyj do naszego sklepu, gdzie znajdziesz muzyczne inspiracje do zajęć z dzieckiem, oraz kurs online „Jak umuzykalniać dzieci 0-5 lat i dlaczego warto!”, w którym otrzymujesz aż 33 video przykłady, zajęcia gordonki online co tydzień oraz dodatkowe niespodzianki! Najlepsza inwestycja dla Twojego Dziecka!
